11 qershor 2010

Gjuha me te cilen jane shkruajtur veprat origjinale Iliada dhe Odisea te Homerit ka qene SHQIPJA.

Disa te dhena per kete jane tek libri me autor Aristidh P. Kola, Arvanitasit dhe prejardhja e grekerve, Sh. B. 55, Tirane, 2002; faqe 171-173.

Nr. Shqip - Homerike Bizantine - (Greqishtja e sotme)
1. Ai qe nem, nem (folje) Neme-sis, neme-sao Katara
2. Anda, enda- Andha-no Efkharistisi
3. Are, ara- Arura Horefi
4. Bashke ec- Vask ithi Porevume
5. Dera- Thira Porta
6. Deti Theti-s Thalasa
7. Dhe, dheu (toke)- Jea, dhor, dha Ji
8. Dor-e, dor-a- Ekedeka-dor-o Qheri
9. Dru- Dris, drimos, driti Ksilo
10. Edhe, dhe- Idhe, te Qe
11. Elbe, elbi Alfiton Krithari
12. Ene (veshje) Enimi Ruho
13. Erret, erresire- Ere-vos Skotos
14. Ethe (kam ethe)- Ethir, ethae Piretos
15. Flas- Flio, fliarae Milao, omilae
16. Fryma, frima (dial. j.)- Frimao Fisima
17. Hedh- Heo Rhino, tinazo, sio
18. Heq (helkj = terheq) Elko Travae
19. Iki, ike- Iko Fevgo
20. Kale, kali Kelis-tos clogo
21. Kall (djeg) Kileo Qeo
22. Korr- Kiro Thiro
23. Krua, kroi- Krunos Vrisi
24. Krye, krie- Krithen, ******* Qefali
25. Lehem (lind)- Leho, lohia Jenieme
26. Lepur- Leporis Lagaes
27. Lesh- Lasios Male
28. Lig (i lig)- Lig-ios, lig-aes Adhinatos
29. Loz, ljoz (arberisht) Lizo Pezo
30. Lutem Litome Parakalae
31. Marr, mar Mar-pto Perno
32. Marre (i marre) Margos Trelaes
33. Me duket Dhokei mi Nomizo
34. Mend, mendoj Mendohem Medhome Sqeftome, nus
35. Meri, meni (dial. v.) Minis Thimos
36. Mi, miu Mis Ponde*******
37. Mjeshter Mistor Tehnitis
38. Mjet Mitos Nima hondrae
39. Ndaj, daj (dial. v.) Dheo, deo Horizon
40. Ne (neve) Noi Emis
41. Nisem Nisome Ksqinae
42. Nuk Ni uk Dhen
43. Nuse Nisos, nios Nifi
44. Para (perpara) Paros Mbroste
45. Per ty Par ti Ja sena
46. Per-hapa, per-hapsh Apsh, aps Piso
47. Pune, puna Ponos Dhulie
48. Qas, kias Qio, kio Simono
49. Qen, qeni Qion Sqilos
50. Re, rete Rea (perendia e reve) Sinefo
51. Rrah Rahso, raso Dherno, htipae
52. Rri (qendroj) e-ri-dhome Kathome
53. Rronje (rroj, jetoj) Rronio, rronimi Zo, akmazo
54. Ruaj, rojtar Rrio, rritor Fileso
55. Shkel Skel-os Patio, patae
56. Shkop Skipon, skiptro Ravdhi
57. Sy O-se Meti
58. Tata, ati, i jati Tata, ata, jetas Pateras
59. Ter (thaj) Ter-so Stegnaeno
60. Therres, thrres, thrras Threo, throos Fonazo
61. Torre Tornoo Jiro
62. Udhe, udha Udhos Dhromos
63. Vane (shkuan) Van Pigan
64. Vend, ved Ved-os, vedh-os Edhafos, topos
65. Vere (stina e Veres) Vear Kaloqeri
66. Vesa, versa Versi Dhrosos
67. Vesh, vishem Ves-this, vesnimi Forae, forco
68. Zien Zei Vrazi... etj...


Homeri lindi ne Kyme, ne brigjet e lumit Meleze dhe keshtu e emeron e ema e tij me emrin Melezigen dhe me vone e merr emrin Homer kur filloi te punoje si trezorie per senatin e qytetit Kyme, megjithse syte e kishin lene.

Me kete emer i quajtur homer, aspak ne greqisht nuk identifikohet ky emer, por ne ionien.
Homeri asnjehere se ka ven kemben ne greqi as Athin?. Nga fundi i jetes se tij e keshillojne te shkoje ne Athin? mirepo gjate ketij udhetimi vdes ne ishullin Io dhe aty varroset si poet
.
Qysh ne moshen e re homeri kishte bere udhetime te shumta, qe nga brigjet e Afrikes Spanj? dhe Egjipt

Ne Egjipt ndalet nje kohe te gjate ku merr te gjitha njohurit? e duhura qe pastaj edhe i transmeton permes "iliades" e "odises" gati te gjitha perendite e pastaj marrin hovin edhe ne mbare greqin?.

Madje ne Egjipt meson aq shume per Parisin dhe Helenen nga prifterinjt egjiptian sa qe nga ky cast i lind ideja qe te kompozoje poemen "ILIAS" "iliada" ne emer te qytetit te Frigjise, qe i kishte dhen Ilius, i biri i Trosit e ky Trosi ishte nipi i Dardanosit te Madh, themelusit te kesaj dinastie te ardhur nga Dardania e ilirise, naga ballkani afer 1450 para krishtit
.
Pra qyteti Ilion njihej me shume se sa Troja qe kishte marre kete emer me ardhjen e Priamit, djalit te Laomedonit ne krye. Laomedoni kishte ambicje edhe ai qe kete emer te babait te tij, Ilion, ta nderroje dhe t'ia ve emrin Laomedonia, por ky e peson keq, se Herakleu e mbyt per nje tradhti qe dihet per shkak te nje kali qe i kishte dhene heroit e ky kali ishte jo prej asaj races qe i kishte premtuar Laomedoni....
Pra, e gjithe tragjedia trojane fillon mu nga kjo tradhti e Laomedonit e qe perfundon me shkaterrimin e Trojes....

Nga dorshkrimet e Homerit mjerisht, nuk ka arritur deri tek ne asnje faqe e tij ! I vetmi liber qe ka arritur te mbijetoje ishte nje dorshkrim latin i gjetur ne shekullin XII, pas krishtit ku nga ky liber kopjohen libra ne gjuhe te ndryshme dhe ate ne disa pjese duke kaluar dor pas dore dhe zbukurim pas zbukurimi kemi sot iliaden dhe odisen ne kete gjendje, si poemat e para europiane.

Nuk ka komente: